Aşı türleri konusundan bahsetmeden önce, aşı nedir açıklayalım. Aşı; insanlarda ve hayvanlarda hastalık yapıcı virüs, enfeksiyon ve bakteri gibi maddeleri arındırıcı özelliği bulunan biyolojik maddelerdir. Aşılar, hastalıklardan koruduğu gibi, hastalıkların olumsuz sonuçlarına karşı da koruma sağlar.
Aşı Türleri Nelerdir?
Aşı çeşitleri canlı ve ölü aşılar olmak üzere 2’ye ayrılır.
Canlı Aşı Türleri Hakkında Önemli Bilgiler
- Canlı aşılar hastalığa sebep olmuş, virüs veya bakterinin gerekli koşullarda zayıflatılmasıyla elde edilir.
- Uygun koşulda elde edilen aşı, mikroorganizmaların çoğalması ve bağışıklık durumunun kazanılması yeteneğine sahip olur.
- Hastalık yapma özelliği zayıftır.
- Türkiye’de kullanılan canlı aşı örnekleri; OPA, BCG ve suçiçeği aşıları.
- Canlı aşılar herkese uygulanmaz. Özellikle, bağışıklık sistemi düşük olan kişilere bu tür aşılar yapılmamalıdır.
Ölü Aşıların Özellikleri Nedir?
- Ölü aşıların çeşitli türleri vardır. Mikroorganizmaları tamamen öldürmüş olanlara tüm hücreli aşı, belirli kısmını öldürenlere de alt birim aşı ismi verilir.
- Tüm hücreli aşılar, kültür ortamında üretilir. Buradaki yöntem ise ısı yöntemiyle bakterileri öldürmektir. Türkiye’deki Hepatit A aşısı bu tür aşılara örnek gösterilebilir.
- Alt birim aşılarına örnek verecek olursak; Hepatit B aşısı, boğmaca aşısı ve pnömokok aşıları bu grupta yer alır.
- Difteri ve tetanoz hastalıkları için de özel olarak üretilen toksoid aşılar yine ölü aşıların bir örneğidir. Toksin yapıları değiştirilir ve bu tarz aşılar oluşturulur.
